Nhân sự trong bảo dưỡng cảnh quan: bao nhiêu là đủ?
Bảo dưỡng cảnh quan là một công tác rất quan trọng được thực hiện ngay sau khi hoàn thành việc thi công và tiến hành liên tục nhằm đảm bảo duy trì ổn định vẻ đẹp cảnh quan. Định biên nhân sự cho công tác này là mối quan tâm không chỉ của người làm cảnh quan mà còn của chủ đầu tư nhằm tiết kiệm chi phí và đảm bảo thực hiện đúng, đầy đủ các công việc bảo dưỡng cần thiết.
Để có một đội ngũ hợp lý, chúng ta cần cân nhắc rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc định biên nhân sự mà tôi sẽ liệt ra dưới đây:
1. Phong cách cảnh quan:
Việc xác định được phong cách của cảnh quan là rất quan trọng để xây dựng một kế hoạch bảo dưỡng phù hợp và nhân sự tương ứng.
Đối với các phong cách cảnh quan tự nhiên (wildscape) việc cắt tỉa được cắt giảm tối đa, công tác vệ sinh cũng được giảm nhẹ, nhóm cảnh quan này cũng sử dụng qũy nước, dinh dưỡng trong đất rất tốt, hạn chế sâu bệnh và việc sử dụng thuốc trừ sâu. Với phong cách này, nhân sự bảo dưỡng cảnh quan được giảm nhẹ tối đa chủ yếu tập trung vào vệ sinh rác thải do con người, cắt tỉa hạn chế xâm lấn, tưới dặm và xử lý các sâu bệnh tự nhiên theo mùa nếu có (muỗi, sâu róm, ốc sên...) Kiểm soát các sinh vật lạ xâm nhập vào các công trình là áp lực đối với nhóm cảnh quan này.
Phong cách cảnh quan tiếp theo là phong cách đồng quê (cottage). Nhóm cảnh quan này cũng không đặt nặng công tác cắt tỉa, tạo hình, tuy nhiên đối với nhóm này, việc dinh dưỡng, tưới tiêu, phòng trừ sâu bệnh đã được chú trọng. Vệ sinh cũng là một công tác quan trọng đối với nhóm cảnh quan này.
Nhóm cảnh quan tiếp theo đòi hỏi thực hiện đầy đủ các công tác bảo dưõng cảnh quan là nhóm cảnh quan trang trọng (formal landscape). Nhóm cảnh quan này thường thấy là những hình khối rõ ràng, được cắt tỉa gọn gàng, vệ sinh ở mức độ cao. Dinh dưỡng, tưới tiêu, sâu bệnh cũng được chú trọng ở mức cao.
Các phong cách cảnh quan còn lại có những đòi hỏi khác biệt trong việc bảo dưỡng cảnh quan như phong cách vườn Nhật Bản thường cần thợ có tay nghề cao trong công tác cắt tỉa, tạo hình. Vườn lan, vườn hồng, ... cần chuyên viên tư vấn, chăm sóc riêng.
2. Yêu cầu vận hành:
Tùy vào chuẩn mực vận hành, tần suất thực hiện các công tác duy tu bảo dưỡng có thể khác nhau, tác động mạnh đến nhân sự cần cho công tác bảo dưỡng cảnh quan. Ví dụ: nếu chỉ yêu cầu dọn vệ sinh 1 lần/ngày thì nhân sự sẽ thấp hơn so với 2 lần/ngày; các công tác cắt tỉa, phòng trừ cỏ dại cũng chịu tác động tương tự.
Tác nhân này thường biểu hiện ở các yêu cầu dọn vệ sinh, cắt tỉa ngẫu nghiên, khó để thống kê và thể hiện nên vô hình chung tạo áp lực lên công tác bảo dưỡng.
3. Các công việc kiêm nhiệm:
Tùy vào từng đơn vị, đội ngũ cảnh quan có thể kiêm nhiệm một vài công việc khác như dọn vệ sinh đường, lối đi, vệ sinh hồ cảnh, xử lý rác thải... Các việc này không những ảnh hưởng đến nhân sự cảnh quan mà còn làm loãng hóa công việc cốt lõi của đội ngũ cảnh nhân viên. Nhìn chung, cần có sự phân công rõ ràng và hợp lý công việc cho các bộ phận liên quan.
4. Mức độ cơ giới hóa trong công tác bảo dưỡng:
Hệ thống tưới tự động, máy móc có thể góp phần giải phóng sức lao động tay chân. Với điều kiện khí hậu Việt Nam, nếu áp dụng hệ thống tưới tự động vào cảnh quan có thể giảm đến 30% nhân sự cần cho việc bảo dưỡng.
Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến công tác định biên nhân sự trong bảo dưỡng cảnh quan như: tay nghề nhân viên, tình trạng cảnh quan, tình hình thời tiết...
Định biên nhân sự cao nhất mà mình biết là 1 nhân viên/2.000m2, tương ứng 5 nhân viên/1 héc ta được áp dụng cho cảnh quan trang trọng và không có hệ thống tưới tự động. Ngưỡng có thể vận hành được từ 4 đến 4,5 nhân viên/ 1 héc ta với cảnh quan đã ổn định và nhân viên có kinh nghiệm bảo dưỡng. Ngưỡng 3,5 nhân viên/1 héc ta áp dụng đối với cảnh quan trang trọng, có áp dụng hệ thống tưới.
Trên đây là một vài góp ý dựa trên kinh nghiệm làm việc của bản thân mình trong việc định biên nhân sự cho bộ phận bảo trì cảnh quan, mình sẽ bổ sung thêm về cơ cấu tổ chức cho bộ phận trong các phản hồi tới của thảo luận này. Hy vọng có thể tiếp nhận thêm góp ý của đồng nghiệp liên quan đến vấn đề này để có thể làm định mức tham khảo cho mọi người trong tương lai.
